Hazır beton üretildikten sonra hava şartlarına bağlı olarak ortalama 2 ila 5 saat içinde kalıba yerleştirilmesi gereken bir üründür. Hazır beton kalıpta sertleşmesi gereken bir ürün olduğu için akışkan bir fazda döküm yerine nakledilir. Hazır betonun yaş olması henüz kimyasal reaksiyonun tamamlanmadığı anlamına gelir ki bu da bize döküm yerine nakliye ve kalıba yerleşmesi için zaman kazandırır. Hazır beton stoklanamaz. Üretilip hemen döküm yerine sevk edilir. Betonun bileşenleri yani hammaddeleri hazırda tutularak ihtiyaç durumunda anlık olarak üretim yapılır. Bütün bu özellikleri sebebiyle hazır beton üretimi ve döküm yerine ulaştırılması ciddi bir zaman baskısına maruz kalır. Bu yüzden hazır beton sektöründe lojistik yönetimi en az üretimi kadar önemli ve kritik bir öneme sahiptir.
Başarılı bir lojistik yönetimi için sipariş planlamasının çok iyi yapılması gerekmektedir. Sipariş planlamasını etkileyen faktörler ne kadar iyi bilinirse ve analiz edilirse o kadar başarılı bir sevkiyat planı yapılır.
Sipariş planlamasını etkileyen faktörler;
- Döküm yerinin beton santraline olan mesafesi, ( yol kaç dakika sürüyor?)
- Sevkiyat saatindeki trafik durumu, yoğunluğu
- Yapı elemanı
- Döküm hızı
- Transmikserlerin şantiyede döküm yerine yanaşma zorluğu, (kaç dakikada yanaşıyor?)
- Betonun kıvamı ve yerleştirebilme kolaylığı (döküm hızını etkiler (4.madde))
- Beton santrali üretim kapasitesi (m3/saat)
Bütün bu parametreler tespit edildikten sonra şantiye bazında bir sevkiyat planı hazırlanmalıdır. Burada en verimli durumu yakalamak çok önemlidir. En verimli durum dediğimiz durumu şöyle açıklayabiliriz; öyle bir sevkiyat planı yapılmalı ki şantiyede bir transmikserin işi bittiğinde diğeri varmalı ki üretilen hazır beton vakit kaybetmeden en kısa sürede dökülebilsin. Peki, bunu nasıl sağlayacağız? Sorusunu duyar gibiyim şöyle bir örnekle açıklayalım;
Diyelim ki bir şantiye var… Beton santraline olan mesafesi 20 km ve bu yol transmikserlerle 35 dakika sürüyor.
Beton miktarı; 560 m³
Yol süresi; 35 dakika
Yapı elemanı; döşeme
Döküm şekli; pompalı
Döküm hızı; 7 m³ beton (1 transmikser) 7 dakikada dökülüyor. (döküm hızını belirlemek tamamen pompanın gücü, yapı elemanı, beton kıvamı ve şantiye çalışanlarına bağlıdır.)
Üretim hızı/kapasitesi; 100 m³/saat (beton santralinin kapasitesi) yani 7 m³ beton 4,2 dakikada üretiliyor,
Mikser kapasitesi; 7 m³ olsun.
Bu durumda bu şantiyeye kaç transmikserle ve kaç dakika arayla beton sevkiyatı gerçekleşirse en verimli bir şekilde beton dökülmüş olur? Şimdi size bir formül vereceğim. Bu formül ile bu sorunun cevabını bulabileceğiz.
Şimdi yukarıdaki örnekte bir transmikserin doldurulup, şantiyeye gönderilip betonu dökmesi ve beton santraline geri dönmesine “operasyon” dersek; bu operasyonda döküm hızını belirleyen kriterin ne olduğunu önce tespit etmemiz gerekmektedir.
Bu operasyonda ve her hazır beton operasyonunda eğer yeteri kadar kapasite ve transmikser var ise her zaman döküm hızı bir transmikser betonun kalıba yerleştirilme süresidir. Bu sebeple burada darboğaz olarak bu süre dikkate alınmalıdır. Bu açıklamadan sonra şimdi gelelim formülümüze;
Tansmikser sayısı = [2x (yol süresi)+üretim süresi+şantiyede bir transmikserin boşaltma süresi]/(bir transmikserin boşaltma süresi)
Burada yol süresi gidiş gelişten dolayı 2 ile çarpılmıştır.
Şimdi;
Transmikser sayısı =[2x (35 dk)+4,2 dk+7 dk]/(7 dk)
Transmikser sayısı = 11,6 adet. Yani en az 12 transmikserle kesintisiz ve hiç vakit kaybetmeden bu şantiyenin betonu dökülmüş olur. Toplam 80 sefer ile yaklaşık 6 saatte beton bitmiş olur. Burada bizim için en önemli nokta şantiyede beton dökümünün kesintisiz devam etmesi yani bir transmikser şantiyede betonu boşaltır boşaltmaz sonraki transmikserin şantiyeye varmasını sağlamaktır.
Yapı Mutfağı 