Beton Kalitesi Nasıl Anlaşılır?

Beton kalitesi nasıl anlaşılır? Hazır beton basınç dayanım testleri nasıl yapılmakta ve numuneler nasıl hazırlanmaktadır? Yani işin mutfağında nasıl bir hazırlık ve işlem yapılmaktadır?

Bu soruların cevabını merak ediyorsanız okumaya devam edin…

Hazır beton üretilirken yaş halde olup, belli bir süre sonra oluşan kimyasal tepkimelerle çimento ile agrega arasında oluşan kimyasal bağlar sayesinde beton sertleşir ve dayanım kazanır.

Çimento ile agrega arasında oluşan bu bağlar ne kadar güçlü ve çok olursa beton dayanımı o kadar fazla olur. Çok fazla teknik detayına girmeden bağların yapısı hakkında şöyle bir örnek verebiliriz;

İki kaya düşünün ve bu kayaları birbirine bağlayabilmek için halat kullandığımızı… Halat ne kadar güçlü ve bu kayaların etrafına ne kadar çok dolarsak bu iki kayanın birbirinden ayrılması o kadar güç olur. İşte bu halatların oluşturduğu bu bağlar, çimentonun agrega arasında yaptığı kimyasal bağ gibidir. Burada bütün mesele bu bağların daha güçlü olmasını sağlamaktır. Bağların güç  seviyesi de beton sınıflarını oluşturur.

Yapı Labaratuvarları Beton Numunesi Alır

Uygulamada beton kalitesinin nasıl ölçüldüğüne bakalım. Şantiyelerde beton dökülürken yetkili yapı test laboratuvar firmaları ve isteyen üretici firmalar da şantiyede 15x15x15 boyutlarında genelde 4, 5 veya 6 adet numune alır.

Şantiyede alınan beton numunesi ertesi gün numune prizini aldıktan sonra şantiyeden alınır ve laboratuvara götürülür. Numune sertleşmeden alınırsa yolda araç içinde sarsıntı ve titreşimden dolayı zarar görür yani prizini almayan beton diğer bir deyişle daha yeni oluşmaya başlayan çimento bağları sarsıntıdan dolayı mikro düzeyde kırılmaya ve bir daha onarılamayan bir yapının oluşmasına neden olur. O yüzden numune sertleşmeden yani prizini almadan şantiyeden alınmamalıdır.

Laboratuvara getirilen numune hemen kür havuzlarına konur.

Kür Havuzları

Kür havuzlarında suyun içinde numuneler bekletilir ve bazıları 7. günde, bazıları ise 28. günde pres makinesinde kırılarak beton sınıfının basınç dayanımına bakılır.

7. günde kırım yapılmasının sebebi 28 günlük basınç dayanım sonucunun yaklaşık olarak tahmin edilmesini sağlamak ve şayet anormal bir durum var ise 7. günde beton üretimine ve uygulamasına müdahale etmektir. Bu sebeple üretici firmalar genelde 7 günlük basınç dayanım sonucunun dışında 2 veya 3. günde de numune kırıp basınç dayanım sonuçlarına bakar. Böylece üretimde herhangi bir sıkıntı var ise 2. veya 3. günde müdahale edilmiş olunur.

28. gün sonunda numunenin pres makinesındaki kırım sonucu MPa, Kgf veya N/mm² olarak basınç dayanım sonucunu verir. İşte bu sonuç beton sınıfının gerçekten istenen sınıf olup olmadığını gösterir.

Görüldüğü gibi betonun dayanımı beton döküldükten yaklaşık bir ay sonra belli olabildiği için uygulamanın ve üretici firma seçiminin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.

Süre kısıtı olan projelerde neredeyse her gün bir imalatın betonu dökülmekte olup bu durumda bir ay içinde yapılan imalatta şayet beton kalitesi ile ilgili bir problem yaşanırsa geri dönülemez noktalara ulaşılması anlamına gelir. O yüzden süre kısıtı olan veya olmayan bütün inşaat projelerinde bir ay çok uzun bir süredir ve beton kalitesi riske atılamayacak kadar kritik bir konudur.